Periodontologia

Co to jest periodontologia?

Periodontologia to dział stomatologii zajmujący się chorobami dziąseł i przyzębia^* oraz schorzeniami błon śluzowych jamy ustnej. Głównymi schorzeniami wymienianymi w periodontologii są zapalenie dziąseł oraz zapalenie przyzębia (paradontoza).

^*Przyzębie – są to wszystkie tkanki, których zadaniem jest prawidłowe osadzenie i unieruchomienie zęba w zębodole. Zaliczamy do nich: dziąsła, ozębną, okostną, kość wyrostka zębodołowego oraz cement korzeniowy.

Choroba przyzębia jest to stan zapalny powodowany przez ok. 300-400 gatunków bakterii, które znajdują się w kamieniu nazębnym. Obrazowo – mają państwo w jamie ustnej ranę wielkości powierzchni dłoni (sic!). Jest to choroba, która może trwać nawet 5-10 lat, dając różne objawy: krwawienie z dziąseł w trakcie szczotkowania zębów, swędzenie, obrzęk, zmianę koloru i kształtu dziąseł, zmianę ustawienia zębów, zwiększoną ruchomość np. jednego lub kilku zębów, bardziej widoczne „szyjki” zębów czy też nieprzyjemny zapach z ust.

Warto wiedzieć, że nieleczone zapalnie przyzębia wpływa negatywnie również na ogólne zdrowie całego organizmu. Może predysponować i wpływać na przebieg różnych schorzeń, np. miażdżyca, zawał serca, udar mózgu, cukrzyca, przedwczesny poród i niska masa urodzeniowa dziecka, reumatoidalne zapalenie stawów.

Przesłanki do leczenia periodontologicznego

Najczęściej występującymi przesłankami do udania się do periodontologa są:

• zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia (obrzęki i zaczerwienienie dziąseł, wysięki ropne)
• ruchomość i zmiana ustawienia zębów
• odsłonięte korzenie, recesje (cofanie się dziąsła)
• zmiany na śluzówce jamy ustnej i języku
• nieprzyjemny, długo utrzymujący się zapach z ust
• tzw. Periimplantitis (czyli stany zapalne przy implantach)

Na czym polega leczenie periodontologiczne?

Leczenie periodontologiczne jest to proces wieloetapowy, rozłożony na dłuższy czas. Można wymienić kilka głównych etapów tego leczenia:

• Konsultacja Periodontologiczna

  Pierwsza wizyta u periodontologa skupia się na rozpoznaniu chorób przyzębia oraz potrzeb leczniczych pacjenta. Lekarz bada pacjenta przy pomocy specjalnej sondy periodontologicznej oraz ocenia wielkość recesji (zaniku) dziąseł, ubytku kości jak również stopień rozchwiania zębów. Następnie, w zależności od kondycji zdrowotnej pacjenta, następuje wykonanie podstawowych zabiegów higienizacyjnych. Ostatnim etapem jest omówienie stanu zdrowia jamy ustnej oraz proponowanego planu leczenia.

• FAZA I – usunięcie przyczyny wywołującej stan zapalny

  Najczęściej są to zabiegi higienizacyjne, o których można przeczytać w dziale Higienizacja wykonywane przez wykwalifikowaną higienistkę stomatologiczną lub przez periodontologa.

  Jest to głównie usunięcie kamienia nad- i poddziąsłowego (tzw. skaling głęboki), dzięki któremu usuwa się bakterie bytujące w płytce nazębnej i kamieniu nazębnym.

• FAZA II – faza właściwa leczenia

  W zależności od zaawansowania choroby przyzębia lekarz periodontolog wdraża różne procedury chirurgiczne pozwalające na przywrócenie prawidołowej fizjologii tkanek w leczonym obszarze, a tym samym na uratowanie zagrożonego zęba.

• FAZA III – podrzymująca (re-call)

  Ma na celu utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz monitorowaniu stanu przyzębia.

  Gdy stan zapalny jest wyeliminowany, to aby utrzymać stan zdrowia dziąseł, należy zgłaszać się na wizyty kontrolne w odstępach 4 miesięcznych i wykonywać profesjonalną higienizację zębów w gabinecie.

  W każdej z tych faz powodzenie leczenia warunkuje właściwa, domowa higiena jamy ustnej wykonywana przez pacjenta. Dlatego też indywidulany trening/nauka prawidłowego dbania o higienę jamy ustnej jest bardzo ważna i stanowi podstawę leczenia paradontozy (taki trening/przypomnienie realizowane jest na każdej wizycie higienizacyjnej)

Główne zabiegi periodontologiczne

• skaling – usuwanie kamienia nazębnego z powierzchni zębów), nad- i poddziąsłowy, piaskowanie i polerowanie zębów,
• chirurgia resekcyjna – zabiegi: wydłużania koron klinicznych, gingiwektomia, koreta uśmiechu dziąsłowego, radektomia itd.,
• chirurgia regenreacyjna – leczenie ubytków kości przy zębach objętych chorobą przyzębia: materiały kościozastępcze, błony zaporowe, służące do odbudowy utraconych tkanek przyzębia itd.,
• chirurgia plastyczna śluzówkowo–dziąsłowa – pokrycie recesji (przeszczepy dziąsłowe), plastyka wędzidełek, pogrubienie dziąsła, korekta defektów dziąsłowych estetycznych.

Pytania i odpowiedzi

• Chcę wkręcić implant, a lekarz skierował mnie na wizytę do periodontologa? Po co?

  Są dwa główne powody, dlaczego konsultacja periodontologiczna jest wysoce wskazana w takim wypadku. Pierwszy: w przypadku istniejących chorób przyzębia bardzo prawdopodobne są powikłania bakteryjne, często prowadzące do „odrzucenia implantu przez organizm” (tzw. periimplantitis). Drugim powodem jest zbadanie jakości kości pacjenta (kość to podłoże do wkręcenia implantu) – w przypadku stwierdzonego zaniku kości i dziąsła będzie konieczna ich odbudowa przed lub w trakcie leczenia implantologicznego.

• Po leczeniu ortodontycznym mam odsłonięte szyjki zębów. Czy da się coś z tym zrobić?

  Niestety jest to częsta przyczyna konsultacji periodontologicznych po odbytym leczeniu ortodontycznym. Wynikiem jest zbyt agresywne leczenie, anatomia dziąseł i kości u danego pacjenta lub nieprawidłowa higiena dziąseł, która z uwagi na obecność aparatu ortodontycznego jest utrudniona.

  W większości przypadków można to wyleczyć dzięki specjalistycznemu leczeniu periodontologicznemu skojarzonemu z leczeniem protetycznym.

• „Zabiegi chirurgiczne” brzmią groźnie. Czy to boli?

  Zabiegi chirurgii periodontologicznej przeprowadzane są w znieczuleniu miejscowym pacjenta i samo ich przeprowadzenie jest zazwyczaj całkowicie bezbolesne. W rzadkich przypadkach pacjenci odczuwają dyskomfort w pierwszej fazie gojenia (2-3 dni po zabiegu). Na szczęście stan ten dość szybko mija. Bardzo istotne jest wtedy terminowe zgłaszanie się na kontrolne wizyty pozabiegowe.